Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przedstawił projekt nowelizacji ustawy deweloperskiej, którego głównym celem jest lepsza ochrona kupujących.

Ustawa deweloperska – co się zmieni?

Głównym założeniem zmian jest zlikwidowanie otwartych rachunków powierniczych bez zabezpieczenia. Obecnie bowiem niemal 75% firm korzysta z tego rozwiązania. Polega ono na tym, że do każdej inwestycji deweloper otwiera rachunek powierniczy, na który kupujący przelewają cenę tytułem zakupu domu lub mieszkania. Następnie bank wypłaca deweloperowi środki z tego rachunku zgodnie z postępem prac, które przedstawił w harmonogramie inwestycji. Bank nie sprawdza jednak przy tym, czy prace realizowane są zgodnie z terminem oraz jaki jest ich postęp. Otwiera to deweloperom furtkę do nieuczciwych praktyk, a także pozwala ukryć ewentualne problemy finansowe, których konsekwencje ostatecznie mogą odczuć nabywcy.

Mimo wejścia w życie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego oraz domu jednorodzinnego, zwanej ustawą deweloperską, nadal zdarzają się sytuację, w których odpowiedzialność finansowa w przypadku niepowodzenia inwestycji ponoszona jest przez kupujących, np. podczas ogłoszenia upadłości firmy deweloperskiej.

Po wejściu w życie zmian deweloperzy będą mogli korzystać wyłącznie z rachunku zamkniętego albo otwartego posiadającego gwarancję bankową lub ubezpieczeniową. W pierwszym przypadku pieniądze wpłacone tam przez klientów deweloper otrzyma dopiero po ukończeniu inwestycji oraz przeniesieniu własności lokali. W drugim fundusze będą wypłacane w miarę postępu prac zgodnie z harmonogramem przedstawionym przez dewelopera, przy czym bank będzie ściśle kontrolował ich terminową realizację, a w razie problemów finansowych dewelopera, środki wpłacone przez kupujących zostaną im zwrócone przez firmę ubezpieczeniową. Jednak, jak podkreślają deweloperzy, mimo że rachunki z gwarancją bankową lub ubezpieczeniową już istnieją, to wyłącznie na papierze, ponieważ żaden bank, ani ubezpieczyciel nie posiada w swojej ofercie takich produktów.

Ponadto ochroną ustawy deweloperskiej będą objęte wszystkie pomieszczenia kupowane przy okazji nabywania mieszkania, tj. piwnice, miejsca garażowe czy komórki lokatorskie, które odtąd będą objęte jedną umową. Ponadto ochrona obejmie również nabywców inwestycji już zrealizowanych, a nie jak ma to miejsce do tej pory, osoby kupujące mieszkania w budynkach, które są dopiero w trakcie budowy. W inwestycjach zakończonych kupujący również będzie wpłacał środki na rachunek zamknięty, a deweloper otrzyma je po przeniesieniu na nabywcę prawa własności do lokalu lub domu. Ponadto zmiany ograniczą wysokość opłaty rezerwacyjnej za mieszkanie do 1% jego wartości. W przypadku zawarcia umowy sprzedaży zostanie ona naliczona na poczet ceny nabycia.

Deweloperzy obawiają się również, że nowelizacja spowoduje falę bankructw mniejszych firm, których nie będzie stać na sfinansowanie inwestycji z własnych środków, a którym bank nie udzieli kredytu w wystarczającej wysokości. UOIKIK podkreśla jednak, że w stosunkach deweloper – nabywca, to ten drugi jest stroną słabszą, więc jemu należy się szczególna ochrona. Deweloper jako podmiot profesjonalny jest w tej sytuacji uprzywilejowany i jakoś sobie poradzi.