Komisja Nadzoru Finansowego przygotowała projekt zmian – nową Rekomendację S, która ma czynić zakupy nieruchomości jeszcze bezpieczniejszymi dla konsumentów. Zakłada między innymi oddanie „klucza za dług” oraz stałe oprocentowane kredytów hipotecznych.

Wejście w życie poprzedniej Rekomendacji S wprowadziło na rynku spore zamieszkanie, nie dziwi więc, że wokół zaproponowanych przez KNF zmian zainteresowanie narasta. Rekomendacja S będzie dokumentem adresowanym do banków, nakazującym im wprowadzenie w swoich regulaminach określonych działań. Z tego powodu zawiera ona wiele wskazówek czysto organizacyjnych. Na szczególną uwagę zasługuje jednak pomysł wprowadzenia stałego oprocentowania dla kredytów hipotecznych, co zainteresuje tych, którzy zastanawiają się nad zakupem nieruchomości.

Celem tej zmiany jest większa ochrona kredytobiorców i zmniejszenie ich ryzyka związanego z rosnącą wysokością oprocentowania, a tym samym rat kredytowych i zadłużenia wobec banku. Obecnie funkcjonujące na naszym rynku kredyty hipoteczne o całkowicie zmiennej stopie procentowej są wyjątkiem na tle pozostałych krajów europejskich. Zgodnie z danymi Europejskiej Federacji Kredytu Hipotecznego (ang. European Mortgage Federation – EMF) z ubiegłego roku, kredyty o oprocentowaniu, które było aktualizowane co najmniej raz w roku stanowiły następującą część nowych kredytów hipotecznych:

• Austria – 60%
• Belgia – 2%
• Czechy – 20%
• Chorwacja – 30%
• Dania – 19%
• Estonia – 6%
• Grecja – 18%
• Hiszpania – 42%
• Holandia – 13%
• Irlandia – 51%
• Niemcy – 11%
• Portugalia – 60%
• Szwecja – 72%
• Węgry – 43%
• Wielka Brytania – 12%
• Włochy – 33%

Polska, Bułgaria, Rumunia i Finlandia cechują się natomiast kredytami o całkowicie zmiennym oprocentowaniu, które stanowią większość udzielanych w tych krajach pożyczek.

KNF ma więc w planie zobowiązanie banków do zmiany swojej oferty w taki sposób, aby klienci mogli korzystać z oprocentowania stałego, które miałoby obowiązywać przez cały okres spłaty, wraz z okresowo stałą stopą procentową.

Eksperci wskazują, że zmiana w tak radykalnej formie może nie być możliwa, a banki będą chciały ograniczyć okres stałego oprocentowania od 2 do 5 lat. Obecnie kredyty takie funkcjonują już w ofercie kilku banków, jednak z uwagi na wyższy koszt są rzadko wybierane przez klientów. Jako ograniczenia we wprowadzeniu stałego oprocentowania przez cały okres spłaty wskazuje się niewystarczający rozwój krajowego rynku listów zastawnych oraz wyższe oprocentowanie takich kredytów w ostatecznym rozrachunku.

Kolejną propozycją jest „klucz za dug”, co umożliwiałoby zadłużonym kredytobiorcom pozbycie się zobowiązań wobec banku, w zamian za przeniesienie na jego rzecz prawa własności nieruchomości. Wymagałoby to wprowadzenia po stronie banków stosownych procedur i przyznawania kredytów wyłącznie osobom o ponadprzeciętnych dochodach, aby ograniczyć tym samym własne ryzyko. Dodatkowo wkład własny przy takim rozwiązaniu wynosiłby nie 20, a 30 %.