1 stycznia 2019 zaczęły obowiązywać regulacje, na podstawie których użytkowanie wieczyste automatycznie przekształciło się we własność. Właściciele mieszkań i domów położonych na gruntach objętych użytkowaniem, zobowiązani są do uiszczenia opłaty za przekształcenie. Niektórzy jednak mogą skorzystać z atrakcyjnych bonifikat.

Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów weszła w życie 5 października 2018 roku. Jej celem jest zlikwidowanie instytucji użytkowania wieczystego. Od nowego roku zniknęła więc możliwość ustanawiania takiego prawa. Odtąd wszystkie mieszkania i domy można będzie nabywać wyłącznie z własnością gruntu, na którym zostały zbudowane.

W efekcie wejścia w życie zmian, wszyscy właściciele mieszkań i domów jednorodzinnych znajdujących się na gruntach objętych użytkowaniem wieczystym, stali się właścicielami tych gruntów. Ustawa objęła zarówno domy jednorodzinne, jak i budynki wielorodzinne, w których co najmniej jedno mieszkanie ma ustanowioną odrębną własność lokalu. W takim wypadku przekształcenie we własność obejmie również właścicieli lokali handlowych i usługowych, znajdujących się w tych budynkach.

Właściciele domów i mieszkań w ciągu roku otrzymają zaświadczenie o przekształceniu, które zostanie wysłane na wskazany w ewidencji gruntów adres. Ci, którym zależy na jego szybszym wydaniu, mogą złożyć stosowny wniosek. Wówczas termin na jego wystawienie wynosi 4 miesiące. Jednak z tytułu przekształcenia osoby te zostaną obciążone specjalną opłatą, która będzie rozłożona na 20 lat, z płatnością raz w roku do końca marca. Opłata przekształceniowa jest równa opłacie pobieranej z tytułu użytkowania wieczystego. Po zapowiedzi wprowadzenia zmian samorządy, chcąc pobierać wyższą opłatę od nowego roku, zaczęły masowo podwyższać opłaty za użytkowanie wieczyste. Z tego powodu wielu użytkowników wieczystych odwoływało się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, większość z nich czeka jeszcze jednak na rozstrzygnięcie.

Właściciele domów jednorodzinnych i mieszkań mają możliwość jednorazowego uiszczenia opłaty przekształceniowej, wówczas mogą liczyć na atrakcyjne bonifikaty. Zapłata w pierwszym roku po przekształceniu, jeśli grunt należy do Skarbu Państwa, wiąże się ze zniżką na poziomie 60 %. Z każdym kolejnym rokiem wysokość bonifikaty będzie malała o 10 %. Jeśli przekształcony grunt należy do samorządu, wówczas wysokość zniżki zależy już od indywidualnych ustaleń gminy, powiatu, czy województwa. W Warszawie na przykład bonifikata wynosi 98 – 99 %, w Gdańsku 95 %. Jednak Kraków i Łódź podjęły decyzję o przyznaniu bonifikaty w takiej samej wysokości, jak w przypadku gruntów państwowych.

Dotychczasowi użytkownicy wieczyści mogą więc skorzystać na atrakcyjnych zniżkach, a w efekcie zaoszczędzić uiszczając opłatę przekształceniowa z góry. Pozbędą się w ten sposób obowiązku opłacania corocznych rat, jakie do tej pory musieli regulować w związku z użytkowaniem wieczystym gruntu.