Rząd od dłuższego czasu deklarował, że widzi problemy rynku mieszkaniowego i będzie próbował im zaradzić. Wygląda na to, iż pierwszy etap planowania mamy za sobą, ponieważ 16 grudnia Waldemar Buda (minister rozwoju i technologii) zapowiedział nowy program – “Pierwsze Mieszkanie”. Jak nazwa wskazuje, ma to być wsparcie adresowane do osób, które chcą nabyć pierwszy w życiu lokal mieszkalny. Ogólny cel wydaje się dobrze wybrany, jednak oczywiście “diabeł tkwi w szczegółach”. Przyjrzyjmy się więc temu, co zostało zapowiedziane, ponieważ rząd już na starcie ujawnił wiele podstawowych zasad obowiązujących w “Pierwszym Mieszkaniu”.

Dwie części programu “Pierwsze Mieszkanie”

Aby móc bardziej kompleksowo wesprzeć osoby chcące nabyć swoje pierwsze mieszkanie, rząd skomponował program z dwóch niezależnych systemów. Pierwszy to dopłaty do odsetek kredytu hipotecznego, a drugi to mieszkaniowe konta oszczędnościowe. Jak można się domyślić pierwszy system jest adresowany do tych, którzy mają już środki na wkład własny oraz dysponują niezbędną zdolnością kredytową. Drugi system zaś przeznaczony jest dla dopiero planujących zakup, w perspektywie kilku lat – dedykowane konto pozwoli im odkładać pieniądze na ten cel i chronić je zarówno przed inflacją, jak i wzrostami cen metra kwadratowego.

Bezpieczny kredyt 2%

Rozwiązanie dla osób, które mogą wziąć kredyt hipoteczny, ponieważ mają wkład własny oraz zdolność kredytową. Ostatnio coraz częściej krytykowany był nasz rodzimy rynek kredytowy, z tego względu, że opiera się głównie na pożyczkach o zmiennym oprocentowaniu. Oprocentowanie to jest zależne od wysokości parametru WIBOR (już wkrótce od parametru WIRON, który go zastąpi), ten zaś koreluje z wysokością stóp procentowych. To sprawia, iż wysokość comiesięcznej raty może ulegać bardzo dużym zmianom w czasie. Boleśnie przekonały się o tym osoby, które zapożyczyły się w 2020 i w 2021, gdy jeszcze stopy procentowe były na niskim, wręcz symbolicznym poziomie. Od tego czasu w wielu przypadkach rata wzrosła nawet dwukrotnie.

Rząd, chcąc chronić kredytobiorców przed taką loterią, wprowadzi system dopłat do kredytów. Przez 10 lat będzie będzie dopłacał różnicę między stałą stopą ustaloną w oparciu o średnie oprocentowanie kredytów o stałej stopie w bankach kredytujących a oprocentowaniem kredytu 2%. W praktyce oznacza to, że oprocentowanie takiego produktu bankowego będzie zawsze wynosić 2% plus ustalona w umowie marża banku. To będzie kwota nie tylko niższa, niż uzyskiwana na warunkach rynkowych, ale też niezmienna, dzięki czemu kredytobiorca będzie mógł długoterminowo zaplanować swoje finanse. Według przedstawionych przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii symulacji, w programie “Bezpieczny kredyt 2%” rata kredytu spada niemal dwukrotnie, np. dla kredytu 300 tysięcy na 25 lat pierwsza rata bez dopłaty wyniosłaby 3115 zł, a z dopłatą zaledwie 1711,50 zł.

Ze wsparcia “Bezpieczny kredyt 2%” będą mogły skorzystać osoby w wieku do 45 lat, które nie posiadają i nie posiadały prawa własności do mieszkania lub domu, w tym prawa spółdzielczego. W przypadku małżeństwa lub rodziców przynajmniej jednego wspólnego dziecka, powyższy warunek będzie musiał spełnić tylko jeden z partnerów. Dla par bezdzietnych maksymalny limit wspieranego kredytu to 500 tysięcy złotych, a dla par z przynajmniej jednym dzieckiem – 600 tysięcy złotych. System dopłat będzie skonfigurowany tak, aby po ich wygaśnięciu (10 lat) rata pozostała na niemal takim samym poziomie, jak w trakcie trwania programu.

Konto mieszkaniowe

Drugi element programu “Pierwsze Mieszkanie” to dedykowane konto oszczędnościowe. Będzie ono pozwalało gromadzić środki potrzebne w przyszłości na zakup mieszkania lub domu. Aby zabezpieczyć uczestnika programu przed stratami, rząd co roku będzie dopłacał do jego oszczędności. Dopłata będzie równa jednemu z dwóch parametrów, w zależności od tego, który będzie korzystniejszy dla uczestnika programu: albo poziom inflacji, albo zmiana ceny metra kwadratowego powierzchni użytkowej mieszkania. Posiadacz konta będzie zobowiązany do systematycznych wpłat w okresie od 3 do 10 lat. Minimalna miesięczna wpłata będzie wynosić 500 złotych, a maksymalna 2 tysiące złotych, przy czym raz w roku będzie można skorzystać z miesięcznych wakacji od oszczędzania. Po spełnieniu tych warunków posiadaczowi konta przysługiwać będzie prawo do corocznej premii. Konto takie będzie można założyć dla osoby w wieku od 13 lat, a czas na wydanie środków to 5 lat od momentu zakończenia oszczędzania (w przypadku osób niepełnoletnich, jeśli oszczędzanie skończy się przed osiągnięciem pełnoletności – od dnia 18 urodzin).