UOKiK przygotował zmiany do ustawy deweloperskiej, które mają lepiej chronić prawa nabywców w przypadku upadłości dewelopera. 17 marca miało miejsce pierwsze czytanie projektu ustawy.

Propozycje Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakładają powstanie Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego, który zwiększy ochronę nabywców lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.

Obecnie środki wpłacane są przez nabywców na otwarte rachunki powiernicze, z których pieniądze wypłacane są deweloperowi wraz z postępem prac zgodnie z harmonogramem przedsięwzięcia deweloperskiego. Odbywa się to jednak przed przeniesieniem własności nieruchomości na nabywcę. Jest to więc luka, która w przypadku upadłości dewelopera mogłaby narazić nabywcę na stratę wpłaconych środków i nieotrzymanie kupionego mieszkania. Deweloperski Fundusz Gwarancyjny ma to zmienić. Zgodnie ze zaproponowanymi zmianami:

• w przypadku otwartego rachunku powierniczego maksymalna składka na Fundusz wyniesie 2 proc.;
• w przypadku zamkniętego rachunku powierniczego maksymalna składka wyniesie 0,2 proc.;
• faktyczna wysokość stawki będzie określana w rozporządzeniu, co zapewni elastyczność oraz możliwość odpowiedniego reagowania na zmieniające się warunki rynkowe;
• składka na Fundusz odprowadzana będzie przez dewelopera od wpłat dokonywanych przez nabywcę na Mieszkaniowy Rachunek Powierniczy (MRP).

Ustawa nie precyzuje jednak, co w sytuacji, gdy nabywca odstąpi od umowy deweloperskiej, w projekcie nie przewidziano bowiem zwrotu składki. Jeśli więc by do tego doszło, deweloper odprowadziłaby składkę od pierwszej umowy, a następnie musiałby to zrobić ponownie po podpisaniu kolejnej z nowym nabywcą.

Zmiany nakładają również na deweloperów obowiązek udostępniania prospektu informacyjnego każdemu kupującemu, do tej pory odbywało się to na jego życzenie. Ponadto deweloper będzie zobowiązany do prowadzenia umowy rachunku powierniczego do dnia zawarcia umowy przeniesienia własności lub sprzedaży ostatniego lokalu lub garażu/komórki lokatorskiej. Wpłaty na rachunek powierniczy będą dokonywane przez nabywcę zgodnie z faktycznym postępem prac, o których deweloper będzie musiał go poinformować. Natomiast wypłata tych środków na rzecz dewelopera nastąpi nie wcześniej niż po upływie 30 dni od zawarcia umowy deweloperskiej lub umowy przeniesienia własności.

Dodatkowo przed wypłaceniem środków bank dokona kontroli, czy dany etap prac został zakończony. Podczas kontroli osoba posiadająca uprawnienia budowlane zweryfikuje kwestię realizacji harmonogramu, a bank sprawdzi ponadto, czy deweloper nie zalega ze składkami ZUS i podatkami, a także czy uregulował płatności wobec wykonawców, oraz składkę na Deweloperski Fundusz Gwarancyjny. Wszelkie koszty związane z kontrolą miałby pokrywać deweloper.

Zgodnie z projektem przepisy wejdą po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, poza przepisami o Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym. Te zaczną obowiązywać po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Z perspektywy nabywców wszelkie zmiany przepisów mające lepiej chronić ich interesy wydają się słuszne. Inaczej to wygląda ze strony deweloperów, a zmiany odczują szczególnie najmniejsze firmy. Dla nich finansowanie inwestycji w całości ze środków własnych może okazać się sporym problemem.