Fundacja Habitat for Humanity Poland to organizacja charytatywna, działająca w Polsce od prawie 30 lat. Jest częścią sieci dobroczynnych organizacji Habitat for Humanity, które funkcjonują w ponad 70 krajach na 6 kontynentach. Jej celem jest wsparcie osób ubogich, które albo nie mają miejsca do zamieszkania, albo mieszkają w nieodpowiednich warunkach. Są to m.in. uchodźcy, samotne matki, dzieci opuszczające domy dziecka lub osoby starsze. W odpowiedzi na problemy mieszkaniowe fundacja wdraża innowacyjne rozwiązania, budując nowe lokale, remontując pustostany, edukując i lobbując na rzecz wprowadzenia zmian systemowych.

Z ostatnich badań przeprowadzonych przez Habitat for Humanity Poland wynika, że jedynie 37 % Polaków nie ma problemów mieszkaniowych, natomiast aż połowa nie może w pełni realizować swoich planów ze względu na brak godnego miejsca do życia. Koszty utrzymania rosną, a zasób dostępnych cenowo mieszkań maleje. Tak jest w całej Europie. W związku z tym w 2020 r. fundacja postanowiła rozpocząć trzyletni międzynarodowy projekt, który ma wypełnić tę lukę poprzez remonty pustostanów i zapewnienie domów tym, których na nie nie stać.

W ramach tego projektu zbadano potencjał pustostanów w Polsce, z myślą o ich wykorzystaniu na cele mieszkaniowe. Raport z wynikami badania o pustostanach gminnych przygotował Instytut Rozwoju Miast i Regionów.

W Polsce jest kilkadziesiąt tysięcy pustostanów (liczba ta z roku na rok rośnie). Główny Urząd Statystyczny regularnie zbiera informacje o stanie zasobu mieszkaniowego gmin, m.in. o liczbie komunalnych pustostanów właśnie. Z raportu Instytutu Rozwoju Miast i Regionów wynika, że w przypadku wielu z nich są problemy z ustaleniem własności, wiele innych należy do spółek Skarbu Państwa, prywatnych przedsiębiorstw lub związków wyznaniowych. Pojawiają się roszczenia lub trwają procesy ustalenia aktualnego właściciela. Trudności wynikają również ze zmian prawa dotyczącego zasobu komunalnego i zasad jego wynajmowania. Jednak najczęstszą przyczyną niezasiedlenia komunalnych mieszkań jest ich zły stan techniczny. Większość z nieruchomości jest w tak fatalnym stanie, że nie da się w nich mieszkać. Wiele nie nadaje się nawet do remontu, a jedynie do rozbiórki. W wielu innych trzeba doprowadzić wodę i kanalizację, zbudować łazienki, wymienić źródła ogrzewania i poprawić efektywność energetyczną. To sporo wyzwań. Wiele gmin myśli o tym, jak zagospodarować nieruchomości poprzemysłowe, zabytkowe, po nieczynnych szkołach, szpitalach oraz innych budynkach użyteczności publicznej. Pole do działania jest ogromne.

Zdaniem szefowej Fundacji Habitat for Humanity Poland, pani Magdaleny Ruszkowskiej-Cieślak, wyniki opublikowanego raportu mogą pomóc gminom w planowaniu polityki mieszkaniowej, m.in. zachęcając władze samorządowe do tworzenia rozwiązań, które poprawią warunki mieszkaniowe w Polsce.