Społeczne agencje najmu (SAN) mają za zadanie pośredniczyć w najmie i współpracować z gminami, by pomóc osobom, których nie stać na własne lokum. Dotyczy to przede wszystkim tych, którzy nie otrzymają kredytu komercyjnego, ale wysokość zarobków wyklucza ich z procedury ubiegania się o mieszkanie socjalne. W Polsce powstało już kilkanaście tego typu podmiotów, a kolejne są w trakcie zawiązywania się.

Eksperci zauważają duży potencjał SAN

Obecnie liczba SAN-ów na tle potrzeb jest znikoma, ale analitycy zauważają, że jest to wyjątkowa szansa szczególnie dla średnich miast, których dotyczy problem wyludnienia. SAN to nowatorskie rozwiązanie, pozwala bowiem włączyć prywatnych inwestorów w najem mieszkań społecznych. Jest on z założenia tańszy niż sektor komercyjny. Warto też pamiętać, że choć odpowiednie regulacje istniały już w 2021 pierwsze Społeczne Agencje Najmu powstały w naszym kraju dopiero dwa lata później. Główną przyczyną tej opieszałości był wybuch wojny na Ukrainie. Zmiana sytuacji geopolitycznej wyznaczyła gminom nowe priorytety. Dziś w Polsce istnieje już 11 SAN-ów, a jak mówiliśmy, kolejne powstaną już niebawem.

Realna ocena potencjału SAN będzie możliwa za co najmniej kilka miesięcy. Wtedy powstać mogą raporty dotyczące funkcjonowania Agencji w poszczególnych gminach. SAN-y są bowiem tworami samorządowymi i na tym szczeblu mają pomagać w zarządzaniu zasobami mieszkaniowymi. Gmina jako dzierżawca przekazuje mieszkania do SAN, a ona dba o to by trafiły do nich osoby najbardziej potrzebujące. Utrzymanie lokalu i zachowanie go w dobrym stanie technicznym to główne warunki, jakie trzeba spełnić, aby cieszyć się lokum ze stabilnym i niskim czynszem.

SAN remedium na trudną sytuację rynkową?

W sektorze mieszkań od dłuższego czasu panuje drożyzna. Nie odstrasza to jednak potencjalnych kupców, popyt wciąż jest wysoki. Wydaje się przy tym, że zasoby lokalowe osób prywatnych nie są dostatecznie wykorzystane. Wielu właścicieli nie decyduje się wprowadzić na rynek swoich mieszkań na przykład z obawy przed nierzetelnymi lokatorami. SAN-y mogą okazać się skutecznym rozwiązaniem tych kłopotów. Agencja ma możliwość działać między innymi jako spółka z o.o. spółka akcyjna, fundacja czy stowarzyszenie. Porozumienie podpisywane w ramach którejś z tych osobowości prawnych z gminą daje właścicielom mieszkań większe poczucie bezpieczeństwa.

Choć mieszkalnictwo społeczne jest w naszym kraju słabo rozwinięte, obowiązujące prawo daje mu szerokie możliwości rozwoju. Aby to nastąpiło, potrzebne są jednak zmiany w mentalności Polaków. W naszym kraju istnieje duże przywiązanie do własności prywatnej i modelu spółdzielczego i społecznym inwestorom trudno w tej chwili z nimi konkurować. Jednak zmiana modelu jest tylko kwestią czasu i przyjdzie wraz z powiększaniem się tej gałęzi rynku. Władze samorządowe, które zwykle skupione są na osobach najbardziej potrzebujących, dzięki SAN-om mogą zadbać też o średniozamożnych mieszkańców. Krok ten ma szansę złagodzić problemy związane z wyludnianiem się niektórych gmin.