W minionych latach zakupy inwestycyjne na rynku mieszkań coraz częściej były wskazywane jako jednak z istotnych przyczyn rosnących cen i spadającej dostępności lokali mieszkalnych. Niezależnie od zróżnicowanych opinii ekspertów na ten temat, rząd obiecywał, że się tym zajmie. I zgodnie z obietnicami doczekaliśmy się projektu przepisów, za sprawą których zakupy kolejnych mieszkań będą mniej korzystne finansowo.

Po co nowy podatek?

Rząd planuje wprowadzić nowy podatek, który ma na celu ograniczenie spekulacyjnych zakupów mieszkań. Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowało projekt ustawy, zgodnie z którym osoba posiadająca co najmniej pięć lokali mieszkalnych będzie musiała zapłacić wyższy podatek od czynności cywilnoprawnych przy transakcji. Celem jest ograniczenie problemu zakupów hurtowych lokali, które mogą utrudniać dostęp do nabywania mieszkań przez osoby indywidualne. Ma to zwiększyć dostępność mieszkań dla przeciętnych rodzin. Rząd chce walczyć z hurtowymi zakupami mieszkań przez fundusze i osoby posiadające dużą liczbę lokali.

Wprowadzenie nowego podatku ma na celu ograniczenie spekulacji na rynku mieszkaniowym. Spekulacja polega na nabywaniu mieszkań przez fundusze i inwestorów w celu ich późniejszej sprzedaży z zyskiem. Taki proceder prowadzi do zwiększenia cen mieszkań, co utrudnia dostęp do lokali mieszkalnych dla rodzin o przeciętnym dochodzie.

Wprowadzenie nowego podatku będzie miało na celu zwiększenie liczby dostępnych mieszkań na rynku oraz zmniejszenie cen. Rząd chce, by mieszkania były przeznaczone przede wszystkim dla osób, które chcą kupić lokal na własne potrzeby mieszkaniowe, a nie jako inwestycję. Jest to jedno z działań w kierunku wyregulowania rynku mieszkaniowego tak, aby mniej służył inwestorom, a bardziej obywatelom chcącym zaspokoić własne potrzeby mieszkaniowe

Projekt ustawy ma uwzględniać wyjątki, takie jak dziedziczenie, darowizny, wyroki sądu czy egzekucja zobowiązania. Nie będą one objęte nowym podatkiem. Również nabywanie lokali przez gminy i inne podmioty w celu wynajmowania w ramach najmu społecznego, ani nabywanie w wyniku stosowania tzw. odwróconej hipoteki czy renty dożywotniej nie będzie objęte nowym podatkiem.

Jak będzie skonstruowany nowy podatek?

Projekt nowego podatku, który ma na celu ograniczenie spekulacyjnych zakupów mieszkań, zakłada, że osoba posiadająca co najmniej pięć lokali mieszkalnych będzie musiała zapłacić wyższy podatek od czynności cywilnoprawnych przy transakcji. Wyższa stawka podatku będzie stosowana zarówno przy nabyciu na rynku wtórnym, jak i pierwotnym. Według obecnie dostępnych informacji, podatek ten ma wynieść 6% i nie będzie dotyczyć domów. Projekt zakłada również, że minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa będzie mógł w wyjątkowych przypadkach zwolnić transakcję z warunków ustawy, jeżeli uzasadnia to ekonomiczna sytuacja właściciela zajmującego się budową lub obrotem mieszkaniami.

Czy nowy podatek rozwiąże problemy?

Sceptyczne nastawienie co do skuteczności nowego podatku wynika m.in. z przekonania, że inwestorzy znajdą sposób na obejście regulacji. Najbardziej prawdopodobne rozwiązania to kupowanie nieruchomości na osoby bliskie lub przez zagraniczne fundusze, które znajdą sposób na optymalizację kosztów. Poza tym wskazywany jest fakt, iż udział podmiotów inwestycyjnych w polskiej mieszkaniówce jest na tyle niewielki, że ograniczanie ich aktywności nie znajdzie przełożenia na ceny. Jak zwykle przy okazji nowych danin pada też argument, że spowodują one wzrost kosztów, a te ostatecznie zostaną przerzucone na klienta, czyli sytuacja przeciętnego Kowalskiego zamiast ulec poprawie – pogorszy się.

Eksperci krytykujący projekt uważają, że nie jest on rozwiązaniem problemów związanych z rynkiem nieruchomości, a jedynie odpowiedzią na oczekiwania społeczne. Według nich, ludzie oczekują, że rząd będzie przeciwdziałał wzrostom cen mieszkań, ale prawdopodobnie nowy podatek nie będzie miał istotnego wpływu na rynek.