Księga wieczysta jest publiczną ewidencją prowadzoną przez podmiot publiczny, w której zawarty jest stan prawny nieruchomości. Na podstawie ksiąg wieczystych możliwym jest ustalenie, kto może rozporządzać daną nieruchomością, kto jest jej właścicielem czy jakie ma do niej prawa. Jako, że księga wieczyste jest publicznym rejestrem, regulowana jest przez odrębne przepisy. W tym przypadku jest to ustawa o księgach wieczystych i hipotece z 6 lipca 1982 roku. Osobno regulowane są zasady prowadzenia ksiąg i zbiorów dokumentów, co opisane jest w Dzienniku Ustaw z 2001 roku, nr 102, pozycja 1122 z późniejszymi zmianami. Jeśli chodzi o postępowanie w sprawach dotyczących ksiąg wieczystych tutaj sprawy regulują artykuły od 626 punkt 1 do art. 626 punkt 13 Kodeksu postępowania cywilnego.
Księgi wieczyste obwarowane są kilkoma zasadami:
- rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, czyli aspekt mocy prawnej ów ksiąg znacząca tyle, iż każda nieprawidłowość i różnica pomiędzy stanem ujawnionym stanem prawnym, a rzeczywistym stanem, rozstrzygana jest na korzyść tej osoby, która dzięki czynności prawnej wykonanej wraz z osobą wymienioną w księdze wieczystej jako osoba uprawniona kupiła tą nieruchomość czy inne prawo rzeczowe. W skrócie, jeśli osoba dokonała zakupu nieruchomości od osoby, która wpisana była do księgi wieczystej jako osoba będąca właścicielem, nawet pomimo tego, że faktycznie tym właścicielem nie jest, to osoba kupująca i tak staje się nowym właścicielem w myśl rękojmi wiary publicznej,
- jawność formalna znacząca, że księga wieczysta jest ogólnodostępna i każdy ma prawo do niej wglądu, oczywiście w obecności pracownika sądu. Nie dotyczy to jednak tych akt księgi wieczystej, które mogą zostać jedynie przejrzane przez osoby posiadające interes prawny, a także notariusz,
- domniemanie zgodności ze stanem prawnym, czyli przyjęcie jako pewnik faktu, iż stan prawny księgi zgadza się ze stanem rzeczywistym, a wszelkie nieprawidłowości mogą zostać naprawione tylko i wyłączanie na drodze cywilnej.
Każda księga wieczysta podzielona jest na cztery działy:
- Dział I: I-O „Oznaczenie nieruchomości”, I-Sp „Spis praw związanych z własnością”.
- Dział II: określenie właściciela lub osoby będącej użytkownikiem wieczystym.
- Dział III: wszelkie ograniczenia, np. w rozporządzaniu nieruchomością.
- Dział IV: hipoteki, ich wysokość wraz z walutą czy rodzaje.
1 lipca 2014 roku zakończył się proces informatyzacji zbioru ewidencji ksiąg wieczystych. Proces trwał nieprzerwanie od 2003 roku, w trakcie którego zapisano prawie 19 milionów ksiąg wieczystych. Obecnie zbiór dostępny jest elektronicznie na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Najnowsze komentarze